MJ Javidi

شما چند ساله هستید ؟ چه تفاوتی میان زندگی امروزتان و آنچه که در گذشته برای امروز خود آرزو می کردید وجود دارد ؟

همه ی ما خواسته هایی داریم ، از آرزوهای کوچک تا اهداف بزرگ . به برخی از آن ها رسیده ایم و برخی از آن ها هنوز از ما دورند . اما در واقع چه چیزی چنین فاصله ای را میان ما و آن اهداف یا خواسته ها ساخته است ؟
چگونه است که برخی از افراد از زمین های خاکی شروع می کنند و در اولدترافورد گل زنی می کنند ، بعضی دستفروش ها ،مدیران شرکت های بین المللی می شوند ، برخی اسکار می گیرند ، پسرک چوپان توپ طلا می گیرد و هزاران هزار رسیدن به آرزوهای بزرگ رخ می دهد اما برای میلیون ها انسان ، فاصله ی ابدی میان آن ها تا خواسته هایشان نه تنها برداشته نمی شود ، بلکه کمتر هم نمی شود ؟

من به بخت (از نوع پیچیده اش ) معتقدم ، در واقع اگر بخواهم تمام موفقیت های دنیا را هم بگویم ، همیشه می گویم بخت با آن ها یار بوده است ، با هیچکسی هم تعارف ندارم . اگر رونالدو امروز در میان بهترین ها است ، به این دلیل بوده است که شانس با او یار بوده است ، اگر یک طرفدار رونالدو هستید و معتقد هستید که تلاش های هر روزه ی رونالدو راز موفقیت او بوده است ، شما هم اشتباه نمی کنید ، اما آیا تنها رونالدو بود که به این میزان تمرینات سخت داشته است ؟قبول کنید که شاید چندین شخص دیگر هم وجود داشته اند که تلاششان برای موفقیت بیشتر از رونالدو بوده است اما احتمالا یک آسیب دیدگی شدید مانع از همه چیز شده است ، یا شاید هم در میان همان روزگار پر تلاششان در یک تصادف یا زلزله یا سرخوردن روی پوست موز ، جانشان را تسلیم کرده اند .

خیلی از کسانی که من را می شناسند ، کاملا می دانند که من چقدر به بخت ( بخت را هیچوقت با مفهوم مسخره خوش شانسی و بدشانسی که در ذهن می آید مقایسه نکنید لطفا ، در این مورد در پست یادداشتی بر قوی سیاه توضیح داده ام ) و بختانگی جهان معتقدم ، اما هیچ وقت بخت را عامل موفقیت به حساب نیاورده ام .

در واقع عامل “تلاش” است ( تلاش را با کار طاقت فرسا اشتباه نگیرید )،من هم شکی ندارم ،اما بخت تاثیرگذارِ بی رقیب است . بگذارید با یک مثال ، موضوع را ساده تر بگویم ، یک سال پیش با یکی از دوستان برای تحصیل به خارج از کشور رفته بود ، صحبت می کردم ، از معدل و سطح زبان و مقالات و … پرسیدم که او هم تاثیر هرکدام را برایم توضیح می داد ، آخرین سوالی که پرسیدم این بود :” توی این ماجرا ، شانس چقدر موثره ؟” .

پاسخی که دوستم داد این بود :” در واقع ۹۹ درصد ماجرا به شانس بستگی داره ، حتی بیشتر ، در واقع تو با معدل بالا و زبان عالی و … تنها داری بد شانسی ات را کاهش می دهی ”

واقعیت این است که خوش شانسی می تواند سبب بارندگی بیشتر شود و شما گندم بهتری درو کنید و یا خشک سالی شود و بیچاره شوید ، اما خوش شانسی و بد شانسی اینجا هنگامی معنی پیدا می کند که شما بذری را زیر خاک کاشته باشید .

بخت بسیار پیچیده تر است ( و من هم به پیچیده ترینش معتقد هستم ) و می تواند شمارا به هرچیزی برساند و یا همه زندگیتان را نابود کند حتی اگر بذری نکارید بخت ممکن است برای شما موفقیت بیاورد ، در حالی که هیچگونه فکرش را هم نمی توانید بکنید ، اما هنگامی که شما ” خواسته ای مخصوص به خود ” دارید ، باید بذر خواسته ی خود را بکارید ، از بذر در مقابل بدشانسی ها مراقبت کنید و امیدوار به خوش شانسی باشید .

همه ی این حرف ها برای نشان دادن نقش شانش در موفقیت آن دسته افراد که در ابتدا به شما گفتم نبود ، در واقع دلیل من برای گفتن همه ی این کلمات این بود که بدانید که همیشه شما مقصر نرسیدن به آرزوهایتان نیستید (من هم کاملا شمارا درک میکنم) ، اما اگر این چند درصد بدشانسی را کنار بگذاریم ، دلیل دیگری که میان شما و آرزویتان فاصله می اندازد یک چیز است ، شما ” استمرار” ندارید .

استمرار موضوعی است که من به خاطر بختِ خوب با آن آشنا شدم .

من سال ها مخاطب هیپ هاپ ( از نوع فارسی و با تکیه بر محتوا به جای موسیقی ) هستم ، این علاقه باعث شد که اسفند سال گذشته ، به همراه دو دوست دیگر ، تصمیم بگیریم برویم به شهری که تا به حال نرفته ایم و علی سورنا را ببینیم ، شانس به ما کمک کرد که در آن شهر در زمان درست در مکان درست باشیم و او را ببینیم ، کمی در مورد موسیقی و فلسفه و … صحبت کنیم . در میان این بحث ها “استمرار” کلمه ای بود که برای من به شدت جذاب آمد . و حالا با تشکر از بخت که مارا به سورنا رساند ، و علی سورنا که این گفتگو را برای ما ساخت ، میخواهم این استمرار را معنی می کنم ، آن هم در فضایی کاملا متفاوت .

(بیشتر…)

حالا من دقیقا در آستانه ی ۲۲ سالگی قرار گرفته ام . امروز صبح که از خواب بیدار شدم می دانستم که امروز نباید به کار و دانشگاه و … فکر کنم . موبایلم را چک کردم ، ساعت هشت صبح بود . از جمله لحظاتی بود که میدانستم باید قدرش را بدانم ، موزیک پلی کردم ، اشتباه خوب از بهرام . قهوه ساز کوچک و پر سروصدایم را روشن کردم تا خواب آلودگی ای که دارم از سرم بپرد ، روی مبل گزیده اشعار فروغ افتاده بود و کمی آنطرف تر ، کتاب خلق مدل کسب و کار . بر روی میزی کوچک در گوشه ی پذیرایی کمی از کتاب ها را بی نظم چیده بودم ، دیوان شمسی که هنوز فرصت نکرده بودم بخوانمش ، دیوان حافظ که همیشه آماده بود که از جایی باز شود ، هشت کتاب سهراب ، MBA  به زبان ساده ، کلیات سعدی ، چدین لغت نامه ، دیکشنری ، کتاب های زبان بدن و خیلی کتاب ها و مجلات دیگری که گاه گاهی بخشی ازآن هارا می خوانم . به روی دیوار نگاه می کردم ، این کار همیشگی من است ، تابلو های زیادی روی دیوار پذیرایی زده ام ، از عکس شاملو و مصدق و چارلی چاپلین ، تا بهرام و سورنا و شاهین و توپاک و پوستری از میرحسین . کمی سمت چپ دیوار ، یک تابلوی بافتنی با طرح الله که دایی مرحوم در زندان ساخته بود ، و در کنارش تسبیح پدر بزرگم. در وسط دیوار تابلوی نقاشی کپی شده از نقاش جوانی که اسمش را یادم رفته و یا در راهرو ، آن تابلو سه تیکه که در کنارش برخی از پیکسل های این چند سال را وصل کرده ام و در کنار یکی از آن ها هم دستبند سبزی گره خورده . روی اوپن قاب عکسی است از خودم و پدر و مادرم در کنار آن چند هدیه که در این سال ها گرفته ام .
سه سال بود که اینجا تنها زندگی می کردم ، ماهی چند روز خانواده می آمدند . ظاهر خانه به راحتی می توانست باطن من را در این سنین توصیف کند .

همچنان بهرام دارد می خواند و من در همین حالت همراه او با صدای بلند می خواندم ، بهرام برای من مهم است ، بخش بزرگی از خودم را مدیون او هستم ، در واقع اگر او نبود ، من به این شکل نبودم . تک تک شعر هایش را داد می زدم و احساس رضایت و لذت بود که درونم را پر می کرد . حس لذت بردن از آخرین روز ۲۱ سالگی .

خاطرات بخش مهمی از زندگی من هستند ، در واقع اینقدر مهم هستند که برخی از برگه های جزوه های دانشگاهم را نگه داشته ام ، زیرا مثلا هم کلاسی ام در کنار آن شکلکی کشیده است یا مثلا کارت ورود به جلسه ی آزمون های دبیرستانم یا پژوهشکده ای که دوران راهنمایی در آنجا می رفتیم را نگه داشته ام که این ها خاطرات من است . دستم به جمع آوری خاطره خوب می رود . هرچند که گاهی اوقات چنان برخی اشخاص و رویداد هارا فراموش می کنم که باور کردنی نیست .

به سراغ دفتر ” صد روز” رفتم . داستانش این است که در روز های پیش دانشگاهی ، هنگامی که صد روز به کنکور مانده بود . تصمیم گرفتم خاطرات این صد روز را بنویسم و در انتهایش هم فال حافظ می گرفتم ، آن روز ها حافظ جز معدود دوستان من بود ، اگر حساب کنید برای نوشتن هر کدامشان تنها ۱۵ دقیقه وقت گذاشته باشم و با یک ضرب ساده در صد روز ، چیزی حدود ۲۵ ساعت می شود . احتمالا اگر آن ۲۵ ساعت را درس می خواندم و یکی دو تست بیشتر جواب می دادم ، احتمالا الان در رشته یا دانشگاهی دیگر بودم و جهانی کاملا متفاوت را تجربه می کردم .سرنوشت واقعا چیز عجیبی است .

برخی روز های آن را شروع به خواندن کردم ، سختی از آن می بارید ، آن سال، سال سختی بود و در نوشته هایم بوی تحمل کردن می آمد . مخاطب نوشته هایم خودم بودم ، این کار را زیاد می کنم ، برای خودم در آینده می نویسم ، این دویست صفحه تماما صحبت های خودم با خودم بود . من که حالا در آستانه ی فارغ التحصیلی از دانشگاه هستم ، داشتم حرف های خودم در آن روز که در آستانه ی ورود به دانشگاه بودم را می خواندم . لحظات عجیبی بود ، علی الخصوص وقتی از به سوال هایی که آن سال ها می پرسیدم و امروز باید جوابشان می دادم . نمی توانستم جلوی اشکم را بگیرم .

سراغ کیف یادگاری ها رفتم ، پر بود از تیکه پاره های کاغذ ها و یادداشت هایی برای خودم . تک تکشان را خواندم . هدیه ها و عکس های دوران قدیم دقیقا ثانیه ها را جلوی چشمم می آورد . چه خاطرات عجیبی که نداشتم . مجموعه کاغدی که آرشیوی از پست های وبلاگ دوران نوجوانی ام بود ، به شدت مرا متاثر کرد ، خودتان دیگر تصور کنید که مثلا من در تولد ۱۶ سالگی ام ، برای خودم چه نوشته ام .

عکس های قدیمی روی لپتاپ که تعدادشان اصلا کم نیست ، من را با بی شمار ” من ” دیگر روبرو کرد ، هر کدام یک ویژگی داشت ، برای مثال یکی شان ، کودکی بود که از تاریکی و ارواح می ترسید ، یکی پسری با لباس های بگی ، دیگری پسری با کت و شلوار . یکی از این ” من ” ها در باشگاه، پارکور یاد می داد ، یکی دیگر در حال شعار دادن در فلان ستاد انتخاباتی جیغ و هورا می کشید . یکی از آن ها در حال رقصیدن بود یکی دیگر در حال آماده شدن برای رفتن به سفر حج ، یکی از آن ها هم کارت ورود به مراسم روز دانشجو را داشت که روحانی آمده بود . یکی از آن ها یک سال فروهر به گردن می انداخت و ورد زبانش کلمات پارسی(دقت کنید که فارسی نه ، پارسی)  بود و در مورد هخامنشیان و امثالهم وبلاگ می نوشت و شاید بد نباشد که اعتراف کنم نژاد پرستی در نوشته هایش موج می زد و دیگری پسری بود خسته از همین کار ها و کلیشه های هزار ساله تاریخی .پسری با موهایی عجیب ، گاهی بلند بود و از وسط فرق باز کرده بود و گاهی در وسط سرش یک قسمت سیاه رنگ بود و اطراف سفید و عینک آفتابی پلیس زده بود و چهره اش شبیه جاسوسان بود و یا مثلا آن مدل مویی که چنان با اتو و سشوار صاف شده بودند که نظمشان بی نظیر بود و صد ها “من” دیگر که داد و فریاد می کردند .
این همه “من” واقعا عجیب بود ، در واقع زمان از یک شخص ، چند صد شخص متفاوت ساخته بود . واقعا احساس می کنم که ما تک تک مان بازیچه ی دست زمان هستیم و حالا همین زمان دارد جوری می گذرد که تا کمتر از ۱۲ ساعت دیگر ۲۲ ساله می شوم .

بعد از دیدن این همه من ، حالا من کی هستم ؟ مدتی تفکر در حالی که کف پایتان روی سرامیک های کف خانه دارد یخ می زند و ذهنتان از مرور این حجم از خاطرات داغ کرده است ، به خوبی می تواند شما را به هزار تکه ریز ، که هرکدام بخشی از هویت شماست بشکند .

من همه ی آن” من ” های قبلی هستم ، با افتخار تک تک خوبی ها و بدی هایشان ، درستی ها و اشتباهاتشان را به گردنم می اندازم و می گویم من در ۲۲ سال زندگی ام ، همه ی این ها بوده ام .

در آخرین روز ۲۱ سالگی باید دیگر فهمیده باشم که من زنده ام به همین تغییرات ، به همین رشد و نمو هایی که دوستشان دارم . من اگر تغییر نکنم که هر لحظه دارم یکی از همین “من” هایی که توصیف کرده ام را نابود می کنم . نه من نمیخواهم حیات را از این ” من ” ها بگیرم . به هر کدامشان فرصت زندگی می دهم و اجازه می دهم آزادانه تصمیم بگیرند ، اشتباه کنند . همه ی خوبی ها و خطاهای ” من ” های پیشین حالا “من”ی را به وجود آورده است که به خاطر آن خدا و هستی را شکر می کنم . به خاطر آن به خودم تبریک می گویم و حالا خودم را به راحتی به سمت سال بعدی بدرقه می کنم . رضایت فعلی حجم عجیب زیادی دارد .

ساده باید بگویم ، ما در اوج بحران هستیم .

در سخت ترین روز هایی که کشور می توانست باور کند . وضعیت اقصادی روز به روز بدتر می شود ،ارزش پول ملی کشور به تکه کاغذ شبیه شده است ، گرانی ها دارد سفره هارا تنگ و تنگ تر می کند . دستمزد کارگران به حدی کم است که متاسفانه آن هارا می توان به نوعی برده های نوین دانست ،کارگرانی که بسیاری از آنان حالا فقط به دنبال نیاز های اولیه خودشان هستند . کارمند های دولتی نیز روز به روز دارند ضعیف تر می شوند و در این میان افرادی که روز به روز با بی عدالتی بالا و بالاتر می روند . تنش را در همه می توان احساس کرد

(بیشتر…)

به نام خدا ،محمد جواد جاویدیِ سال ۹۰ پشت کیبورد است ،شما به “جهان جاوید” نگاه می کنید .

چند سالی می گذرد از آن روز هایی که محمدجواد جاویدی  روز و شبش را پشت کامپیوتر خانگی اش و در بلاگفا و فیسبوک می گذراند.روز هایی که برای نوشتن در وبلاگ اصلا برایم مفهومی به نام پیشنویس معنایی نداشت ،اصولا هر موقع که احساس میکردم باید بنویسم سراغ بلاگفا و وبلاگ “اهل وطن” که بعد ها “دلنوشتیم ” شد میرفتم و حسابی حرف میزدم ،هر چه که به روزم آمده بود در آن روزگار،شب ها در وبلاگم بود ،صریح و بی حاشیه و بی سانسور .

(بیشتر…)